మధుమేహం అంటే ఏమిటి?
మధుమేహం అంటే, రక్తంలో చక్కెర అని కూడా పిలువబడే, మీ రక్తంలో గ్లూకోజ్ చాలా అధికంగా ఉండటం. గ్లూకోజ్ మీరు తినే ఆహారం నుండి వస్తుంది మరియు మన శరీరాలకు ఇంధనంగా అవసరమవుతుంది. గ్లూకోజ్ మన కాలేయం మరియు కండరాలలో కూడా నిల్వ చేయబడుతుంది. మీ రక్తం ఎల్లప్పుడూ కొంత గ్లూకోజ్ ను కలిగి వుంటుంది, ఎందుకంటే శక్తి కోసం మీ శరీరానికి గ్లూకోజ్ అవసరం. కానీ మీ రక్తంలో చాలా ఎక్కువ గ్లూకోజును కలిగి ఉండటం ఆరోగ్యకరం కాదు.
క్లోమం అని పిలువబడే ఒక అవయవం ఇన్సులిన్ ను తయారు చేస్తుంది. ఇన్సులిన్ మీ రక్తం నుండి గ్లూకోజును మీ కణాలలోకి పొందుటకు సహాయపడుతుంది. కణాలు గ్లూకోజును తీసుకొని దానిని శక్తిగా మారుస్తాయి.
మీకు మధుమేహం ఉంటే క్లోమం ఇన్సులిన్ ను కొద్దిగా తయారు చేస్తుంది లేదా అస్సలు తయారు చేయదు లేదా మీ కణాలు ఇన్సులిన్ ను చాలా బాగా ఉపయోగించలేవు. గ్లూకోజ్ మీ రక్తంలో పేరుకుపోతుంది మరియు మీ కణాలలోకి వెళ్ళలేదు. మీ రక్తంలో గ్లూకోజ్ చాలా అధికంగా ఉంటే, అది గుండె, కళ్లు, మూత్రపిండాలు, మరియు నరాలు వంటి శరీరం యొక్క అనేక భాగాలను పాడు చేయగలదు.
మధుమేహంలో వివిధ రకాలు ఉన్నాయా?
అవును. మధుమేహంలో మూడు ప్రధాన రకాలు ఉన్నాయి.
టైప్ 1 మధుమేహంలో, ఇన్సులిన్ ను తయారు చేసే క్లోమము లోని కణాలు నాశనం చేయబడతాయి. మీకు టైప్ 1 మధుమేహం ఉంటే, షాట్లు లేదా ఒక పంపు నుండి మీరు ప్రతి రోజూ ఇన్సులిన్ ను పొందవలసి వుంటుంది. వారి శారీరక శ్రమ మరియు ఆహారపు పద్ధతుల ప్రకారం, వారు తీసుకునే ఇన్సులిన్ మొత్తాన్ని సర్దుబాటు చేయడాన్ని చాలామంది టీనేజర్లు తెలుసుకోవచ్చు. ఇది మీకు బిజీ షెడ్యూల్ ఉన్నప్పుడు మీ మధుమేహాన్నినిర్వహించడాన్ని సులభతరం చేస్తుంది. టైప్ 1 ను “ఇన్సులిన్ ఆదారిత” లేదా “బాల్య” మధుమేహం అని పిలిచేవారు.
టైప్ 2 మధుమేహంలో, క్లోమం ఇప్పటికీ కొంత ఇన్సులిన్ ను తయారు చేస్తుంది అయితే కణాలు దానిని చాలా బాగా ఉపయోగించలేవు. మీకు టైప్ 2 మధుమేహం ఉంటే, మీ శరీరం యొక్క ఇన్సులిన్ సరఫరా మరింత మెరుగ్గా పని చేయడంలో సహాయం చేయడానికి మీరు ఇన్సులిన్ లేదా మాత్రలు తీసుకోవాల్సిన అవసరం వుండవచ్చు. టైప్ 2 ను “పెద్దల ప్రారంభ మధుమేహం” అని పిలిచేవారు. ఇప్పుడు మరింత మంది టీనేజర్లు టైప్ 2 ను పొందుతున్నారు, ముఖ్యంగా వారు అధిక బరువు కలిగివుంటే.
గర్భధారణ మధుమేహం అనేది, మహిళలు గర్భం ధరించినప్పుడు ఏర్పడే ఒక రకమైన మధుమేహం. దానిని కలిగి ఉండటం అనేది వారి మిగిలిన జీవిత కాలం వరకు మధుమేహం పొందే వారి ప్రమాదాన్ని పెంచుతుంది, ఎక్కువగా 2 టైప్. ఇది అధిక బరువు కలిగి ఉండే మరియు టైప్ 2 మధుమేహం పొందే వారి పిల్లల ప్రమాదాన్ని కూడా పెంచుతుంది.
టీనేజర్లకు మధుమేహం ఎందుకు వస్తుంది?
జన్యువులు మరియు వైరస్లు మరియు టాక్సిన్స్ వంటి అంశాలు, ఈ రెండూ ఒక వ్యక్తి టైప్ 1 మధుమేహంను పొందడానికి కారణం కావచ్చు. టైప్ 1 మధుమేహం యొక్క కారణాలను గుర్తించేందుకు మరియు క్లోమమును నాశనం చేసే ప్రక్రియను ఆపడానికి అధ్యయనాలు చేయబడుతున్నాయి. ఎవరు టైప్ 1 మధుమేహం ప్రమాదంలో ఉన్నారు మరియు భవిష్యత్తులో వ్యాధి యొక్క ఆగమనాన్ని నిరోధించగలుగుతారు లేదా ఆలస్యం చేయగలుగుతారు అని పరిశోధకులు ఇప్పుడు అంచనా చేయగలరు.
అధిక బరువు కలిగి ఉండటం అనేది టైప్ 2 మధుమేహం వచ్చే అవకాశాన్ని పెంచుతుంది. అనారోగ్య ఆహార ఎంపికలు చేసే టీనేజర్లు శారీరకంగా చురుకుగా వుండరు లేదా మధుమేహ వ్యాధితో బాధపడుతున్న ఒక కుటుంబ సభ్యుని కలిగి ఉన్న వారు టైప్ 2 మధుమేహం పొందే అవకాశం ఎక్కువగా ఉంటుంది. కొన్ని జాతిపరమైన సమూహాలకు మధుమేహం పొందే అవకాశం ఎక్కువ ఉంటుంది—అమెరికన్ భారతీయులు, అలస్కా స్థానికులు, ఆఫ్రికన్ అమెరికన్లు, హిస్పానిక్స్/లాటినోస్, ఏషియన్ అమెరికన్లు, మరియు పసిఫిక్ ద్వీపవాసాలు. చాలా చక్కెర తినడం మధుమేహాన్ని కలిగిస్తుందని చెప్పడం నిజం కాదు.
నా మధుమేహం గురించి శ్రద్ధ వహించడానికి నేను ఏమి చేయాలి?
మీ మధుమేహం గురించి శ్రద్ధ తీసుకోవడానికి మీ రక్తంలో గ్లూకోజ్ ను సాధ్యమైనంత వరకు సాధారణానికి దగ్గరగా ఉంచుకోవడం అనేది కీలకం. ఇలా చేయడానికి ఉత్తమ మార్గం ఏమిటంటే:
- ఆరోగ్యకరమైన ఆహార ఎంపికలు చేయటం
- సరైన మొత్తంలో ఆహారం తినడం
- ప్రతి రోజూ చురుకుగా ఉండడం
- ఒక ఆరోగ్యకరమైన బరువుతో ఉండడం
- మీ మందులు తీసుకోవడం మరియు మీ ఆరోగ్య సంరక్షణ జట్టుతో అనుకున్నట్టుగా మీ రక్తంలో గ్లూకోజ్ ను తనిఖీ చేయడం
ఏ రక్తంలో గ్లూకోజ్ స్థాయి మీకు సరైనది అని మీ డాక్టర్ మీకు చెబుతాడు. మీ లక్ష్యం ఏమిటంటే మీ రక్తంలో గ్లూకోజ్ ను మీకు సాధ్యమైనంత వరకు ఈ స్థాయికి దగ్గరగా ఉంచుకోవడం. మీ డాక్టర్ లేదా మధుమేహ అధ్యాపకుడు గ్లూకోజ్ మీటర్ తో మీ రక్తంలో గ్లూకోజ్ ను ఎలా తనిఖీ చేయాలి అని మీకు నేర్పుతాడు.
మీ రక్తం గ్లూకోజును స్థాయిని ఏది ప్రభావితం చేస్తుంది అని తెలుసుకోవడానికి ఇది సహాయపడుతుంది. ఆహారం, అనారోగ్యం, మరియు ఒత్తిడి మీ రక్తంలో గ్లూకోజ్ ను పెంచుతాయి. ఇన్సులిన్ లేదా మాత్రలు మరియు శారీరకంగా చురుకుగా ఉండటం అనేవి మీ రక్తంలో గ్లూకోజ్ ను తగ్గిస్తాయి. ఈ విషయాలు మీ రక్తంలో గ్లూకోజ్ స్థాయిలను ఎలా మారుస్తాయి మరియు మీరు మీ మధుమేహం ప్రణాళికలో ఎలా మార్పులు చేయవచ్చు అనే దాని గురించి మీ వైద్యుడు లేదా మధుమేహ అధ్యాపకుడితో మాట్లాడండి.
కార్బోహైడ్రేట్స్ (పిండి పదార్థాలు) లేదా సంక్షిప్తంగా కార్బ్స్, మన శరీరాలు కొరకు శక్తి యొక్క ఒక మంచి వనరు. కానీ మీరు ఒకే సమయంలో అనేక పిండి పదార్థాలు తింటే, మీ రక్తంలో గ్లూకోజు చాలా అధికం కావచ్చు. అనేక ఆహారాలు పిండి పదార్థాలను కలిగి ఉంటాయి. గొప్ప కార్బ్ ఎంపికలలో హోల్ గ్రైన్ ఆహారాలు, కొవ్వు లేని లేదా తక్కువ కొవ్వు ఉండే పాలు, మరియు తాజా పండ్లు మరియు కూరగాయలు ఉంటాయి. వైట్ బ్రెడ్, హోల్ మిల్క్, తీయని పండ్ల రసాలు, సాధారణ సోడా, బంగాళాదుంప చిప్స్, స్వీట్లు, మరియు డెజర్ట్ల కు బదులుగా వాటిని ఎక్కువగా తినండి.
నేను నా మధుమేహం గురించి ఎందుకు శ్రద్ధ వహించాలి?
మీరు మీ మధుమేహం గురించి శ్రద్ధ తీసుకుంటే మీరు ఇతర ఆరోగ్య సమస్యల యొక్క మీ ప్రమాదాన్ని తగ్గించగలరు. అధిక రక్తంలో గ్లూకోజ్ రక్తనాళాలకు హాని కలిగించవచ్చు మరియు గుండె పోట్లు లేదా స్ట్రోకులను కలిగించవచ్చు. ఇది శరీరంలో అవయవాలకు హాని కలిగించవచ్చు మరియు అంధత్వం, మూత్రపిండాల వైఫల్యం, కాలి వేళ్ళు లేదా పాదాలను కోల్పోవటం, చిగుళ్ళ సమస్యలు లేక పళ్ళు కోల్పోవడానికి కారణం కావచ్చు.
శుభవార్త ఏమిటంటే మీరు మీ మధుమేహం గురించి శ్రద్ధ వహించినప్పుడు, మీరు ఈ సమస్యలను తగ్గించగలరు లేదా నివారించగలరు.
మధుమేహం మిమ్మల్ని ఆపేటట్లు చేయనీయవద్దు! మీ స్నేహితులు చేసే అన్ని పనులు మీరు చేయవచ్చు మరియు ఒక సుదీర్ఘ మరియు ఆరోగ్యకరమైన జీవితం జీవించగలరు.