మధుమేహ మూత్రపిండాల వ్యాధి అంటే ఏమిటి?
డయాబెటిక్ నెఫ్రోపతీ అని కూడా పిలువబడే మధుమేహ మూత్రపిండాల వ్యాధి అంటే మధుమేహం కారణంగా ఏర్పడే మూత్రపిండాల వ్యాధి. బాగా నియంత్రించబడినప్పటికీ మధుమేహం అనేది డయాలసిస్ అనే మూత్రపిండ మార్పిడి లేదా రక్త వడపోత చికిత్సలతో చికిత్స చేసినప్పుడు చివరి-దశ మూత్రపిండాల వ్యాధి లేదా ESRD అని వర్ణించబడే దీర్ఘకాలిక మూత్రపిండాల వ్యాధి (CKD) మరియు మూత్రపిండ వైఫల్యం నకు దారితీయవచ్చు.
మధుమేహం యునైటెడ్ స్టేట్స్ లో అన్ని వయసుల 25.8 మిలియన్ మందిని ప్రభావితం చేస్తుంది. మధుమేహం ఉన్న40 శాతం అంత మంది వ్యక్తులలో CKD అభివృద్ధి అవుతుందని అంచనా వేయబడింది. యునైటెడ్ స్టేట్స్ లో మూత్రపిండాల వైఫల్యానికి అతి సాధారణ కారణమైన మధుమేహం, మూత్రపిండాల వైఫల్యం యొక్క కొత్త కేసులలో దాదాపు 44 శాతం వాటికి కారణం అవుతుంది.
మూత్రపిండాలు అంటే ఏమిటి మరియు అవి ఏమి చేస్తాయి?
మూత్రపిండాలు రెండు బీన్- ఆకారంలో వుండే అవయవాలు, ఒక్కోటి దాదాపు ఒక పిడికిలి పరిమాణంలో వుంటాయి. అవి పక్కటెముకకు కొంచెం క్రింద, వెన్నెముకకు ఇరుప్రక్కలా ఒకటి వుంటాయి. ప్రతి రోజు, రెండు మూత్రపిండాలు వ్యర్ధాలు మరియు అదనపు ద్రవాన్ని కలిగిన 1 నుండి 2 లీటర్ల మూత్రమును ఉత్పత్తి చేయటానికి దాదాపు 120 నుంచి 150 లీటర్ల రక్తాన్ని ఫిల్టర్ చేస్తాయి. మూత్రం మూత్రపిండాల నుండి మూత్రాశయంనకు యురేటర్స్ అని పిలిచే మూత్రాశయంనకు ఇరువైపుల వుండే రెండు సన్నని కండరాల గొట్టాల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మూత్రాశయం మూత్రంను నిలువ చేస్తుంది.
మూత్రాశయం ఖాళీ అయినప్పుడు, మూత్రం మూత్రాశయం చివర ఉన్నయురేత్రా అని పిలిచే ఒక గొట్టం ద్వారా శరీరం నుండి బయటికి పోతుంది. పురుషుల్లో యురేత్రా పొడవుగా ఉంటుంది, స్త్రీలలో చిన్నగా వుంటుంది.
మూత్రపిండం ఒక పెద్ద ఫిల్టర్ కాదు. ప్రతి మూత్రపిండం నేఫ్రోన్స్ అని పిలిచే దాదాపు ఒక మిలియన్ ఫిల్టరింగ్ యూనిట్లతో తయారు చేయబడింది. ప్రతి నేఫ్రోన్ చిన్న మొత్తం రక్తాన్ని ఫిల్టర్ చేస్తుంది. నేఫ్రోన్ రక్తకేశనాళికాగుచ్ఛము అని పిలిచే ఒక ఫిల్టర్, మరియు ఒక సూక్ష్మ నాళికను కలిగి ఉంటుంది. నేఫ్రోన్లు ఒక రెండు-దశల ప్రక్రియ ద్వారా పనిచేస్తాయి. రక్తకేశనాళికాగుచ్ఛము ద్రవం మరియు వ్యర్ధ పదార్ధాలని దాని గుండా వెళ్ళడానికి అనుమతిస్తుంది; అయితే, అది రక్త కణాలు మరియు పెద్ద అణువులు, ఎక్కువగా ప్రోటీన్లను వెళ్ళకుండా నిరోధిస్తుంది. ఫిల్టర్ చేయబడిన ద్రవం అప్పుడు సూక్ష్మ నాళిక గుండా వెళుతుంది, అది అవసరమైన ఖనిజాలను తిరిగి రక్త ప్రవాహంలోకి పంపుతుంది మరియు వ్యర్ధాలను తొలగిస్తుంది. అంతిమ ఉత్పత్తి మూత్రంగా అవుతుంది.
మధుమేహం అంటే ఏమిటి?
మధుమేహం అనేది వివిధ కారణాల తో వుండే వ్యాధుల ఒక క్లిష్టమైన సమూహం. మధుమేహం ఉన్న వారికి అధిక రక్తంలో గ్లూకోజ్ ఉంటుంది, దానిని అధిక రక్తంలో చక్కెర లేదా హైపర్గ్లైసీమియా అని కూడా అంటారు.
మధుమేహం అనేది జీవక్రియ యొక్క ఒక రుగ్మత – శరీరం శక్తి కోసం జీర్ణం అయిన ఆహారమును వాడే విధానము. అన్న వాహిక చాలా ఆహారములలో వున్న కార్బోహైడ్రేట్లు చక్కెరలు మరియు పిండి పదార్ధాలను రక్త ప్రవాహములో ప్రవేశించే ఒక చక్కెర రూపమైన గ్లూకోజ్ గా విడగొడుతుంది. హార్మోన్ ఇన్సులిన్ సహాయంతో శరీరం అంతా వున్న కణాలు గ్లూకోజ్ ను గ్రహించి మరియు వాటిని శక్తి కోసం ఉపయోగిస్తాయి. ఇన్సులిన్ కడుపు వెనుక ఉన్న ఒక అవయవమైన క్లోమంలో తయారు అవుతుంది. ఒక భోజనం తర్వాత రక్తంలో గ్లూకోజ్ స్థాయి పెరిగిన కొద్దీ, క్లోమం ఇన్సులిన్ ను విడుదల చేయటానికి ప్రేరేపించబడుతుంది. క్లోమం ఐలేట్లు అను కణాల సమూహాలను కలిగి వుంటుంది. ఐలేట్ల లోపల వున్న బీటా కణాలు ఇన్సులిన్ ను తయారు చేసి మరియు దానిని రక్తంలోకి విడుదల చేస్తాయి.
శరీరం తగినంత ఇన్సులిన్ చేయనప్పుడు లేదా సమర్థవంతంగా ఇన్సులిన్ వినియోగించనపుడు లేదా రెండూ వున్నప్పుడు మధుమేహం అభివృద్ధి చెందుతుంది. ఫలితంగా, గ్లూకోజ్ శరీరములోని కణములచే గ్రహించబడకుండా రక్తంలో నిర్మించబడుతుంది. శరీర కణాలు అప్పుడు అధిక రక్తం గ్లూకోజ్ స్థాయిలు ఉన్నప్పటికీ శక్తి కోసం తపిస్తాయి.
మధుమేహం మూత్రపిండాల వ్యాధికి ఎలా దారి తీస్తుంది?
మధుమేహం అనేక విధాలుగా మూత్రపిండాల వ్యాధికి దారితీస్తుంది. మధుమేహం యొక్క ప్రారంభంలో మూత్రపిండాలలోకి రక్తం ప్రవాహం పెరుగుతుంది, అది రక్తకేశనాళికలపై ఒత్తిడి కలిగించి రక్తాన్ని ఫిల్టర్ చేసే వాటి సామర్థ్యాన్ని తగ్గించవచ్చు. రక్తంలో గ్లూకోజ్ యొక్క అధిక స్థాయిలు రక్తకేశనాళికలలో అదనపు పదార్థం పెరగడానికి దారితీస్తాయి, ఇది మూత్రపిండాల గుండా కదిలే రక్తం యొక్క శక్తి పెంచుతుంది మరియు రక్తకేశనాళికలలో ఒత్తిడి సృష్టిస్తుంది. ఈ ఒత్తిడి క్రమంగా వృద్ధి చెందే రక్తకేశనాళికలు దెబ్బతినడానికి దారితీస్తుంది, చివరికి రక్తాన్ని సరిగా ఫిల్టర్ చేసే మూత్రపిండాల యొక్క సామర్థ్యాన్ని తగ్గిస్తుంది. వంశపారంపర్య, ఆహారం, జీవనశైలి మరియు ఇతర వైద్య పరిస్థితులతో సహా ఇతర కారణాలు కూడా మూత్రపిండాల వ్యాధి అభివృద్ధి అవ్వడంలో పాలుపంచుకుంటాయి, అయితే శాస్త్రవేత్తలు ఈ కారణాల యొక్క జోక్యం మధుమేహ మూత్రపిండాల వ్యాధికి ఎలా దారితీస్తుంది అని పూర్తిగా వివరించలేరు.
మధుమేహం ఉన్న చాలా మందిలో మూత్రపిండాల వ్యాధి అభివృద్ధిని ప్రభావితం చేసే మరో కారకమైన అధిక రక్తపోటు అభివృద్ధి కావచ్చు. హైపర్ టెన్షన్ అని కూడా పిలువబడే అధిక రక్తపోటు అంటే, రక్తం మొత్తం శరీరంలో కదులుతూ ఉండగా అది రక్తనాళాల మీద ఉంచే ఒత్తిడిలో ఏర్పడే పెరుగుదల. రక్త ప్రవాహం యొక్క ఒత్తిడి ఎక్కువగా ఉన్నప్పుడు, రక్తం మరింత సులభంగా ప్రవహించడానికి వీలుగా రక్త నాళాలు సాగుతాయి. చివరకు, ఈ సాగతీత మూత్రపిండాల ఉన్న వాటితో సహా శరీరం అంతటా వున్న రక్తనాళాలను దెబ్బతీస్తుంది మరియు బలహీనపరుస్తుంది.
మధుమేహ మూత్రపిండాల వ్యాధి ఎలా వృద్ధి అవుతుంది?
మధుమేహ మూత్రపిండాల వ్యాధి అభివృద్ధి అవ్వడానికి అనేక సంవత్సరాలు పడుతుంది. రక్తంలో గ్లూకోజ్ యొక్క అధిక స్థాయిలు మూత్రపిండాలు సాధారణం కంటే ఎక్కువ రేటులో రక్తాన్ని ఫిల్టర్ చేయడానికి కారణం అవుతాయి. కాలక్రమేణా, మూత్రపిండాల మీద ఉండే ఒత్తిడి రక్తాన్ని మామూలుగా ఫిల్టర్ చేసే వాటి సామర్థ్యాన్ని తగ్గించవచ్చు.
రక్తంలో ఉండే ప్రధాన ప్రోటీన్ అయిన అల్బుమిన్, సాధారణంగా రక్తప్రవాహంలో ఉండిపోతుంది. మూత్రపిండాల యొక్క ఫిల్టరింగ్ యూనిట్లు దెబ్బతిన్నప్పుడు, అల్బుమిన్ ఫిల్టర్ గుండా మూత్రంలోకి వెళ్ళగలవచ్చు. మూత్రంలోని కొద్దిగా పెరిగిన అల్బుమిన్ యొక్క స్థాయి అనేది మధుమేహ మూత్రపిండాల వ్యాధి మరియు CKD మొదటి దశ యొక్క ప్రారంభ రోగ చిహ్నం. రక్తాన్ని ఫిల్టర్ చేసే మూత్రపిండాల యొక్క సామర్థ్యం మామూలుగా ఈ దశలో సాధారణం గా ఉండిపోతుంది.
CKD వృద్ధి అయ్యే కొద్దీ, రక్తం నుండి ఎక్కువ అల్బుమిన్ మూత్రంలోకి కారుతుంది మరియు నీరు మరియు ఉప్పును విసర్జించడం మూత్రపిండాలకు మరింత కష్టతరం అవుతుంది. ఫలితంగా, ఒక వ్యక్తి
- శరీరంలో ఎక్కువ ఉప్పును కలిగి ఉండవచ్చు
- శరీరంలో వివిధ వ్యర్ధాలను కలిగి ఉండవచ్చు
- అధిక రక్త పోటును కలిగి ఉండవచ్చు
- శరీరంలో అదనపు ద్రవం కారణంగా కాళ్ళ వాపును ఎదుర్కోవచ్చు
మధుమేహ మూత్రపిండాల వ్యాధి యొక్క లక్షణాలు ఏమిటి?
మధుమేహ మూత్రపిండాల వ్యాధితో బాధపడుతున్న వ్యక్తులకు ప్రారంభ దశల్లో లక్షణాలు ఉండవు. మూత్రపిండాల వ్యాధి పెరిగేకొద్దీ, ఒక వ్యక్తికి ఎడెమా లేదా వాపు అభివృద్ధి కావచ్చు. మూత్ర పిండాలు శరీరంలోని అదనపు ద్రవాన్ని మరియు ఉప్పును వదిలించుకోలేనప్పుడు ఎడెమా ఏర్పడుతుంది. ఎడెమా కాళ్లు, పాదాలు, లేదా చీలమండలలో ఏర్పడవచ్చు మరియు చేతులు లేదా ముఖంలో తక్కువ తరచుగా ఏర్పడవచ్చు. మూత్రపిండాల పనితీరు మరింత తగ్గినప్పుడు, లక్షణాలలో ఇవి ఉండవచ్చు
- ఆకలి మందగించటం
- వికారం
- వాంతులు
- మగత, లేదా అలసిపోయినట్లుగా అనిపించడం
- దృష్టి కేంద్రీకరించడంలో ఇబ్బంది
- నిద్ర సమస్యలు
- పెరిగిన లేదా తగ్గిన మూత్రవిసర్జన
- సాధారణీకరించబడిన దురద లేదా తిమ్మిరి
- పొడి బారిన చర్మం
- తలనొప్పులు
- బరువు కోల్పోవడం
- నల్లబడిన చర్మం
- కండరాల తిమ్మిరి
- శ్వాస ఆడకపోవుట
- ఛాతి నొప్పి
మధుమేహం మూత్రపిండాల వ్యాధి ఎలా నిర్థారించబడుతుంది?
ఒక ఆరోగ్య సంరక్షణ ప్రదాత ఈ క్రింది వాటి ఆధారంగా మధుమేహ మూత్రపిండాల వ్యాధిని నిర్ధారిస్తాడు
- ఒక వైద్య మరియు కుటుంబ చరిత్ర
- ఒక శారీరక పరీక్ష
- మూత్ర పరీక్షలు
- ఒక రక్త పరీక్ష
వైద్య మరియు కుటుంబ చరిత్ర
ఒక వైద్య మరియు కుటుంబ చరిత్రను తీసుకోవడం అనేది ఆరోగ్య సంరక్షణ ప్రదాత మధుమేహ మూత్రపిండాల వ్యాధిని నిర్ధారించడంలో సహాయం చెయ్యడానికి చేయగల మొదటి పనులలో ఒకటి. అతను లేదా ఆమె లక్షణాలు మరియు రోగి యొక్క మధుమేహ చరిత్ర గురించి అడుగుతారు.
శారీరక పరీక్ష
ఒక వైద్య మరియు కుటుంబ చరిత్ర తీసుకున్న తర్వాత, ఒక ఆరోగ్య సంరక్షణ ప్రదాత ఒక శారీరక పరీక్ష చేస్తారు. ఒక శారీరక పరీక్ష సమయంలో, ఒక ఆరోగ్య సంరక్షణ ప్రదాత సాధారణంగా
- చర్మం యొక్క రంగులో ఏర్పడే మార్పులను తనిఖీ చేయడానికి రోగి యొక్క శరీరాన్ని పరిశీలిస్తాడు
- పాదాలు, చీలమండలు, లేదా కాళ్ళ యొక్క క్రింది భాగంలో వాపు కోసం తనిఖీ చేస్తూ రోగి యొక్క శరీర నిర్దిష్ట భాగాలపై తడతాడు
మూత్ర పరీక్షలు
అల్బుమిన్ కొరకు డిప్ స్టిక్ పరీక్ష. ఒక మూత్ర నమూనా మీద నిర్వహించే ఒక డిప్ స్టిక్ పరీక్ష మూత్రంలోని అల్బుమిన్ ఉనికిని గుర్తించగలదు. ఒక రోగి ఒక ఆరోగ్య సంరక్షణ ప్రదాత యొక్క కార్యాలయం లేదా వాణిజ్య సౌకర్యంలోని ఒక ప్రత్యేక కంటైనర్ లో మూత్రం నమూనాను సేకరిస్తాడు. కార్యాలయం లేదా సౌకర్యం నమూనాను ఆన్ సైట్ లో పరీక్షిస్తుంది లేదా దానిని విశ్లేషణ కొరకు ఒక ప్రయోగశాలకు పంపుతుంది. పరీక్ష కోసం, ఒక నర్సు లేదా నిపుణుడు డిప్ స్టిక్ అని పిలువబడే రసాయనికంగా ట్రీట్ చేయబడిన ఒక కాగితం స్ట్రిప్ ను మూత్రంలో ఉంచుతారు. మూత్రంలో రక్తం లేదా ప్రోటీన్ ఉన్నప్పుడు డిప్ స్టిక్ మీది పాచెస్ రంగు మారుతాయి.
మూత్ర అల్బుమిన్-క్రియాటినిన్ నిష్పత్తి. 24 గంటల కాలంలో మూత్రంలోకి వెళ్ళిన అల్బుమిన్ పరిమాణాన్ని అంచనా వేయడానికి ఒక ఆరోగ్య సంరక్షణ ప్రదాత ఈ కొలతను ఉపయోగిస్తాడు. రోగి ఆరోగ్య సంరక్షణ ప్రదాతతో తీసుకున్న అపాయింట్మెంట్ సమయంలో ఒక మూత్ర నమూనాను సేకరిస్తాడు. క్రియాటినిన్ అనేది మూత్రపిండాలలో ఫిల్టర్ చేయబడి మూత్రంలోకి వెళ్ళే ఒక వ్యర్థ పదార్ధం. అధిక మూత్ర అల్బుమిన్-క్రియాటినిన్ నిష్పత్తి అనేది మూత్రపిండాలు అధిక మొత్తంలో అల్బుమిన్ ను మూత్రం లోకి లీక్ చేస్తున్నాయని సూచిస్తుంది. 30 మిల్లీగ్రాముల/ గ్రా పైన ఉండే ఒక మూత్ర అల్బుమిన్-క్రియాటినిన్ నిష్పత్తి అనేది మూత్రపిండాల వ్యాధి యొక్క సంకేతం కావచ్చు.
రక్త పరీక్ష
రక్త పరీక్ష ఒక ఆరోగ్య సంరక్షణ ప్రదాత యొక్క కార్యాలయం లేదా ఒక కమర్షియల్ సౌకర్యంలో రక్తాన్ని సేకరించడం మరియు విశ్లేషణ కోసం ఆ నమూనాను ఒక ప్రయోగశాలకు పంపే ప్రక్రియతో కూడి ఉంటుంది. ఒక ఆరోగ్య సంరక్షణ ప్రదాత మీ మూత్రపిండాలు ప్రతి నిమిషం ఎంత రక్తం శుద్ది చేస్తాయి అని అంచనా వేయడానికి ఎస్టిమేటెడ్ గ్లోమెరులార్ ఫిల్టరేషన్ రేట్ (eGFR) అని పిలువబడే ఒక రక్త పరీక్షను ఆదేశించవచ్చు. పరీక్షా ఫలితాలు ఈ క్రింది వాటిని చూపిస్తాయి.
- 60 లేదా పైన వుండే eGFR సాధారణ స్థాయిలో ఉంది
- 60 క్రింద వుండే eGFR అంటే మీకు మూత్రపిండాల వ్యాధి వుంది అని అర్థం కావచ్చు
- 15 లేదా తక్కువ వుండే eGFR అంటే మీకు మూత్రపిండాల వైఫల్యం వుంది అని అర్థం కావచ్చు
మూత్ర పిండ వ్యాధి కొరకు పరీక్షించబడడం
మధుమేహం ఉన్న వారు మూత్రపిండ వ్యాధి కొరకు క్రమం తప్పని పరీక్షలు చేయించుకోవాలి. నేషనల్ కిడ్నీ డిసీజ్ ఎడ్యుకేషన్ ప్రోగ్రాం ఈ కింది వాటిని సిఫారసు చేస్తుంది:
- టైప్ 2 మధుమేహం ఉన్న ప్రజలందరిలో మరియు 5 లేదా ఎక్కువ సంవత్సరాల పాటు టైప్ 1 మధుమేహం ఉండిన ప్రజలలో కనీసం సంవత్సరానికి ఒకసారి మూత్ర అల్బుమిన్-క్రియాటినిన్ నిష్పత్తి కొలవబడాలి
- టైప్ 1 లేదా టైప్ 2 మధుమేహం ఉన్న ప్రజలందరిలో కనీసం సంవత్సరానికి ఒకసారి eGFR లెక్కించబడాలి
ప్రజలు మధుమేహ మూత్రపిండాల వ్యాధి యొక్క వృద్ధిని ఎలా నిరోధించగలరు లేదా ఆలస్యంచేయగలరు?
ప్రజలు మధుమేహ మూత్రపిండాల వ్యాధి యొక్క వృద్ధిని ఈ క్రింది వాటి ద్వారా నిరోధించగలరు లేదా ఆలస్యం చేయగలరు
- అధిక రక్త పోటును నియంత్రించడానికి మందులు తీసుకోవడం
- రక్తంలో గ్లూకోజ్ స్థాయిలను నిర్వహించడం
- తమ తినడం, డైట్, మరియు న్యూట్రిషన్ లో మార్పులు చేయడం
- వారు అధిక బరువు లేదా ఊబకాయాన్ని కలిగి ఉంటే బరువు కోల్పోవడం
- క్రమం తప్పని శారీరక శ్రమ చేయడం
మధుమేహం ఉన్న వారు, వారి మధుమేహాన్ని నిర్వహించడం మరియు వారి మధుమేహ నియంత్రణను పర్యవేక్షించడం నేర్చుకోవడానికి వారికి సహాయపడే ఒక ఆరోగ్య సంరక్షణ ప్రదాతను కలవాలి. మధుమేహం ఉన్న చాలా మంది ఇంటెర్నిస్టులు, కుటుంబ చికిత్స వైద్యులు, లేదా పీడియాట్రిషియన్స్ తో సహా ప్రాథమిక సంరక్షణ ప్రదాతల నుండి సంరక్షణ పొందుతారు. అయితే, ఒక ఆరోగ్య సంరక్షణ ప్రదాతల యొక్క జట్టును కలిగి ఉండడం అనేది తరచూ డయాబెటిస్ కేర్ ను మెరుగుపరచవచ్చు. ఒక ప్రాధమిక సంరక్షణ ప్రదాతతో పాటు, జట్టులో వీరు ఉండవచ్చు
- ఒక డయబెటాలజిస్ట్—మధుమేహంలో ప్రత్యేక శిక్షణ పొందిన ఒక వైద్యుడు
- ఒక నేఫ్రాలజిస్ట్— మూత్రపిండ సమస్యలు లేదా సంబంధిత పరిస్థితుల గల ప్రజలకు చికిత్స చేయడంలో నైపుణ్యం కలిగిన ఒక వైద్యుడు
- ఒక నర్స్ లేదా డైటిషియన్ వంటి మధుమేహ అధ్యాపకులు
- ఒక పొడియాట్రిస్ట్—పాద సంరక్షణలో నైపుణ్యం కలిగిన ఒక డాక్టర్
- కంటి సంరక్షణ కోసం ఒక ఆఫ్తమాలజిస్ట్ లేదా ఆప్టోమెట్రిస్టు
- ఒక ఔషధ విక్రేత
- ఒక దంతవైద్యుడు
- భావోద్వేగ మద్దతు కోసం మరియు కమ్యూనిటీ వనరులను వినియోగించడం కోసం ఒక మానసిక ఆరోగ్య సలహాదారు
ఆ జట్టు ఇతర ఆరోగ్య సంరక్షణ ప్రదాతలు మరియు నిపుణులను కూడా కలిగి ఉండవచ్చు.
రక్తపోటు మందులు
రక్తపోటును తగ్గించే మందులు మూత్రపిండాల వ్యాధి యొక్క వృద్ధిని కూడా గణనీయంగా తగ్గించగలవు. రక్తపోటును తగ్గించే రెండు రకాల మందులు, యాంజియోటెన్సిన్-కన్వర్టింగ్ ఎంజైమ్ (ACE) ఇన్హిబిటర్స్ మరియు యాంజియోటెన్సిన్ రిసెప్టర్ బ్లాకర్స్ (ARBs), మూత్రపిండాల వ్యాధి పురోగతిని మందగింపచేయడంలో సమర్థవంతమైనవిగా నిరూపించబడ్డాయి. చాలా మందికి తమ రక్త పోటును నియంత్రించడానికి రెండు లేదా ఎక్కువ మందులు అవసరం. ఒక ఆరోగ్య సంరక్షణ ప్రదాత ఒక డ్యురాటిక్—రక్తం నుండి ద్రవం తొలగించడానికి మూత్రపిండాలకు సహాయపడే ఒక మందు—ను సూచించవచ్చు. ఒక వ్యక్తికి బీటా బ్లాకర్స్, కాల్షియం ఛానెల్ బ్లాకర్స్, మరియు ఇతర రక్తపోటు మందులు కూడా అవసరమవగలవు.
ప్రజలు తమ వ్యక్తిగత రక్త పోటును లక్ష్యాలు మరియు తమ రక్తపోటును ఎంత తరచుగా తనిఖీ చేయించుకోవాలి అనే దాని గురించి వారి డాక్టరుతో మాట్లాడాలి.
రక్తంలో గ్లూకోజ్ స్థాయిలను నిర్వహించడం
ప్రజలు ఈ క్రింది వాటి ద్వారా రక్తంలో గ్లూకోజ్ స్థాయిలను నిర్వహిస్తారు
- రక్తంలో గ్లూకోజును రోజంతా పరీక్షించడం
- ఒక డైట్ మరియు శారీరక శ్రమ ప్రణాళికను అనుసరించడం
- తీసుకునే ఆహారం మరియు ద్రవం మరియు శారీరక శ్రమ ఆధారంగా రోజంతా ఇన్సులిన్ ను తీసుకోవడం
మధుమేహం ఉన్న వారు క్రమం తప్పకుండా వారి ఆరోగ్య సంరక్షణ జట్టుతో మాట్లాడవలసిన మరియు వారి ఆదేశాలను నిశితంగా అనుసరించవలసిన అవసరం ఉంది. లక్ష్యం ఏమిటంటే రక్తంలో గ్లూకోజ్ స్థాయిలను సాధారణ పరిధిలోపల లేదా ఆ వ్యక్తి యొక్క ఆరోగ్య సంరక్షణ జట్టు చేత నిర్దేశించబడిన పరిధి లోపల ఉంచుకోవడం.
తినడం, డైట్, మరియు న్యూట్రిషన్
ఒక ఆరోగ్యకరమైన ఆహార ప్రణాళికను అనుసరించడం అనేది రక్తపోటును తగ్గించడంలో మరియు రక్తంలో చక్కెరను నియంత్రించడంలో సహాయం చేయవచ్చు. ఒక ఆరోగ్య సంరక్షణ ప్రదాత డైటరీ అప్రోచెస్ టు స్టాప్ హైపర్ టెన్షన్ (DASH) ఆహార ప్రణాళికను సిఫారసు చేయవచ్చు. DASH పండ్లు, కూరగాయలు, తృణధాన్యాలు, మరియు గుండెకు ఆరోగ్యకరమైన మరియు తరచూ ఉప్పు నుండి వచ్చే సోడియం తక్కువగా వున్న ఇతర ఆహారాలపై దృష్టి పెడుతుంది. DASH ఆహార ప్రణాళిక
- తక్కువ కొవ్వు మరియు కొలెస్ట్రాల్ ను కలిగి ఉంటుంది
- కొవ్వు రహిత లేదా తక్కువ కొవ్వు గల పాలు మరియు పాల ఉత్పత్తులు, చేపలు, పౌల్ట్రీ, మరియు నట్స్ ను కలిగి ఉంటుంది
- తక్కువ ఎరుపు మాంసం, మరియు తక్కువ స్వీట్లు, అదనపు చక్కెరలు మరియు చక్కెర కలిగి ఉన్న పానీయాలను సూచిస్తుంది
- అధిక పోషకాలు, ప్రోటీన్, మరియు ఫైబర్ ను కలిగి ఉంటుంది
మధుమేహ మూత్రపిండాల వ్యాధితో బాధపడుతున్న వ్యక్తులు ఎడెమా మరియు రక్తపోటును తగ్గించడంలో సహాయపడడానికి సోడియం మరియు ఉప్పు తీసుకోవడాన్ని పరిమితం చేయవలసిన అవసరం ఉండవచ్చు. రక్తంలోని లిపిడ్లు, లేదా కొవ్వుల యొక్క అధిక స్థాయిలను నియంత్రించడంలో సహాయం చేయడానికి ఒక డైటిషియన్ శాచ్యురేటెడ్ ఫ్యాట్ మరియు కొలెస్ట్రాల్ తక్కువగా ఉండే డైట్ ను సిఫారసు చేయవచ్చు.
ఒక వ్యక్తి యొక్క ఆహారంలో ప్రోటీన్ ను తగ్గించడం యొక్క ప్రయోజనాలు ఇప్పటికీ పరిశోధించబడుతున్నప్పటికీ, ఆరోగ్య సంరక్షణ ప్రదాతలు CKD ఉన్న ప్రజలు మితమైన లేదాతగ్గించబడిన ప్రోటీన్ పరిమాణాలను తినమని సిఫారసు చేయవచ్చు. ప్రొటీన్లు మూత్రపిండాలు రక్తం నుండి ఫిల్టర్ చేయవలసిన వ్యర్ధ పదార్ధాలుగా విడిపోతాయి. శరీరానికి అవసరమైన దాని కంటే ఎక్కువ ప్రోటీన్ ను తినడం అనేది మూత్రపిండాల మీద భారం పెంచి మూత్రపిండాల పనితీరు వేగంగా క్షీణించడానికి కారణం కావచ్చు. అయితే, చాలా తక్కువ ప్రోటీన్ తీసుకోవడం అనేది పోషకాహార లోపానికి దారి తీయచ్చు,శరీరానికి తగినన్ని పోషకాలు అందనప్పుడు ఏర్పడే ఒక పరిస్థితి.
బరువు తగ్గడం మరియు శారీరక శ్రమ
అధిక బరువు లేదా ఊబకాయం కలిగిన వ్యక్తులు ఇన్సులిన్ ను సరిగా ఉపయోగించే వారి శరీరాల యొక్క సామర్థ్యాన్ని మెరుగుపర్చడానికి మరియు అధిక రక్తపోటుకు సంబంధించిన ఆరోగ్య సమస్యల యొక్క వారి ప్రమాదాన్ని తగ్గించేందుకు బరువు తగ్గమని ఆరోగ్య సంరక్షణ ప్రదాతలు సిఫార్సు చేస్తారు. అధిక బరువును 25 నుండి 29 మధ్య ఉండే ఒక శరీర ద్రవ్యరాశి సూచిక (BMI)—ఎత్తుకు సంబంధించి బరువు యొక్క ఒక కొలత—గా నిర్వచిస్తారు. 30 లేదా అంతకంటే ఎక్కువ ఉండే ఒక BMI ని ఊబకాయంగా భావిస్తారు. ప్రజలు వారి BMI ని 25 కంటే తక్కువగా ఉంచాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకోవాలి.
బరువు కోల్పోవడంలో, ఇన్సులిన్ కు సున్నితత్వమును కలిగి ఉండడంలో, మరియు అధిక రక్తపోటుకు చికిత్స చేయడంలో శారీరక శ్రమను ఒక ముఖ్యమైన భాగంగా నిపుణులు సిఫారసు చేస్తారు. చాలా మంది వారంలో చాలా రోజులు లేదా అన్ని రోజులు కనీసం 30 నుండి 60 నిమిషాల కార్యకలాపం చేయడానికి ప్రయత్నించాలి. ఒక వ్యక్తి ఒకేసారి మొత్తం శారీరక కార్యకలాపం చేయవచ్చు లేదా ప్రతీ దాన్ని కనీసం 10 నిమిషాల తక్కువ వ్యవధులుగా కార్యకలాపాలను విడగొట్టవచ్చు. మధ్యస్త కార్యకలాపాలలో బ్రిస్క్ వాకింగ్, డ్యాన్స్ చేయడం, బౌలింగ్, బైక్ ను నడపడం, తోటపని చేయడం, మరియు ఇంటిని శుభ్రం చేసుకోవడం ఉంటాయి.
మధుమేహ మూత్రపిండాల వ్యాధి కారణంగా ఏర్పడే మూత్రపిండ వైఫల్యానికి ఎలా చికిత్స చేస్తారు?
ఒక ఆరోగ్య సంరక్షణ ప్రదాత మధుమేహ మూత్రపిండాల వ్యాధి కారణంగా ఏర్పడే మూత్రపిండ వైఫల్యానికి డయాలసిస్ లేదా మూత్రపిండ మార్పిడితో చికిత్స చేయవచ్చు. కొన్ని సందర్భాల్లో, మధుమేహ మూత్రపిండ వ్యాధి గల వ్యక్తులు మూత్రపిండ మరియు క్లోమ మార్పిడులు చేయించుకుంటారు.
చాలా సందర్భాలలో, మధుమేహ మూత్రపిండ వ్యాధి గల వ్యక్తులు మూత్రపిండ వైఫల్యం కలిగిన మధుమేహం లేని వ్యక్తుల కంటే ముందుగా డయాలసిస్ ను మొదలు పెడతారు. మూత్రపిండ మార్పిడి చేయించుకున్న మధుమేహ చివరి-దశ మూత్రపిండ వ్యాధితో బాధపడుతున్న వ్యక్తులు, డయాలసిస్ మీద ఉండే వారి కంటే ఎంతో మెరుగైన మనుగడ రేటును కలిగి వుంటారు, అయితే డయాలసిస్ మీద ఉండే వారి యొక్క జీవన రేట్లు కాలక్రమేణా ఎక్కువగా అభివృద్ధి చెందాయి. అయితే, మూత్రపిండ మార్పిడి చేయించుకునే మరియు మధుమేహం లేని వ్యక్తులు ఒక మార్పిడి చేయించుకునే మధుమేహ మూత్రపిండ వ్యాధి ఉన్న వారి కన్నా ఎక్కువ మనుగడ రేటును కలిగి వుంటారు.
మధుమేహ మరియు దీర్ఘకాల మూత్రపిండ వ్యాధిని నిర్వహించడానికి ఆరోగ్య సంరక్షణ టీంతో కలిసి పని చేయండి
మధుమేహం ఉన్నవారు CKD ని నివారించడానికి లేదా నిర్వహించడానికి ఈ క్రింది దశల ద్వారా వారి ఆరోగ్య సంరక్షణ జట్టుతో పని చేయాలి:
- కనీసం సంవత్సరానికి రెండు సార్లు A1C స్థాయిలు కొలవండి—గత 3 నెలల పాటు ఒక వ్యక్తి యొక్క సగటు బ్లడ్ గ్లూకోజ్ స్థాయిలను గురించిన సమాచారం అందించే ఒక రక్త పరీక్ష— మరియు A1C స్థాయిలను 7 శాతం క్రింద ఉంచండి
- ఇన్సులిన్ ఇంజక్షన్లు, మధుమేహ మందులు, భోజన ప్రణాళిక, శారీరక శ్రమ, మరియు రక్తంలో గ్లూకోజ్ పర్యవేక్షణ గురించి తెలుసుకోండి
- డైట్ లో ప్రోటీన్, ఉప్పు, లేదా ద్రవాన్ని పరిమితం చేయాలా అని తెలుసుకోండి
- భోజన ప్రణాళికలో సహాయపడటానికి ఒక నమోదిత డైటిషియన్ ను కలవండి
- ఒక ఆరోగ్య ప్రదాతను సందర్శించిన ప్రతి సారీ లేదా కనీసం సంవత్సరానికి రెండు నుండి నాలుగు సార్లు రక్తపోటును తనిఖీ చేసుకోండి
- ఒక వ్యక్తి అధిక రక్త పోటును కలిగి ఉంటే ఒక ACE ఇన్హిబిటర్ లేదా ఒక ARB తీసుకోవడం వలన కలిగే సాధ్యయుత లాభాల గురించి తెలుసుకోండి
- మూత్రపిండాల పనితీరును తనిఖీ చెయ్యడానికి కనీసం సంవత్సరానికి ఒకసారి eGFR ను కొలవండి
- మూత్రపిండాల నష్టం కొరకు తనిఖీ చేయడానికి కనీసం సంవత్సరానికి ఒకసారి మూత్రంలో ప్రోటీన్ మొత్తాన్ని పరీక్ష చేయించుకోండి
గుర్తుంచుకోవలసిన పాయింట్లు
- డయాబెటిక్ నెఫ్రోపతీ అని కూడా పిలువబడే మధుమేహ మూత్రపిండాల వ్యాధి అంటే మధుమేహం కారణంగా ఏర్పడే మూత్రపిండాల వ్యాధి.
- మధుమేహం ఉన్న వారికి అధిక రక్తంలో గ్లూకోజ్ ఉంటుంది, దానిని అధిక రక్తంలో చక్కెర లేదా హైపర్గ్లైసీమియా అని కూడా అంటారు.
- మధుమేహం యొక్క ప్రారంభంలో మూత్రపిండాలలోకి రక్తం ప్రవాహం పెరుగుతుంది, అది రక్తకేశనాళికలపై ఒత్తిడి కలిగించి రక్తాన్ని ఫిల్టర్ చేసే వాటి సామర్థ్యాన్ని తగ్గించవచ్చు.
- రక్తంలో గ్లూకోజ్ యొక్క అధిక స్థాయిలు రక్తకేశనాళికలలో అదనపు పదార్థం పెరగడానికి దారితీస్తాయి, ఇది మూత్రపిండాల గుండా కదిలే రక్తం యొక్క శక్తి పెంచుతుంది మరియు రక్తకేశనాళికలలో ఒత్తిడి సృష్టిస్తుంది.
- మధుమేహం ఉన్న చాలా మందిలో మూత్రపిండాల వ్యాధి అభివృద్ధిని ప్రభావితం చేసే మరో కారకమైన అధిక రక్తపోటు అభివృద్ధి కావచ్చు. హైపర్ టెన్షన్ అని కూడా పిలువబడే అధిక రక్తపోటు అంటే, రక్తం మొత్తం శరీరంలో కదులుతూ ఉండగా అది రక్తనాళాల మీద ఉంచే ఒత్తిడిలో ఏర్పడే పెరుగుదల.
- మధుమేహ మూత్రపిండాల వ్యాధి అభివృద్ధి అవ్వడానికి అనేక సంవత్సరాలు పడుతుంది.
- మధుమేహ మూత్రపిండాల వ్యాధితో బాధపడుతున్న వ్యక్తులకు ప్రారంభ దశల్లో లక్షణాలు ఉండవు. మూత్రపిండాల వ్యాధి పెరిగేకొద్దీ, ఒక వ్యక్తికి ఎడెమా లేదా వాపు అభివృద్ధి కావచ్చు. మూత్ర పిండాలు శరీరంలోని అదనపు ద్రవాన్ని మరియు ఉప్పును వదిలించుకోలేనప్పుడు ఎడెమా ఏర్పడుతుంది. ఎడెమా కాళ్లు, పాదాలు, లేదా చీలమండలలో ఏర్పడవచ్చు మరియు చేతులు లేదా ముఖంలో తక్కువ తరచుగా ఏర్పడవచ్చు.
- మూత్రపిండాల పనితీరు మరింత తగ్గినప్పుడు, లక్షణాలలో ఇవి ఉండవచ్చు
- ఆకలి మందగించటం
- వికారం
- వాంతులు
- మగత, లేదా అలసిపోయినట్లుగా అనిపించడం
- దృష్టి కేంద్రీకరించడంలో ఇబ్బంది
- నిద్ర సమస్యలు
- పెరిగిన లేదా తగ్గిన మూత్రవిసర్జన
- సాధారణీకరించబడిన దురద లేదా తిమ్మిరి
- పొడి బారిన చర్మం
- తలనొప్పులు
- బరువు కోల్పోవడం
- నల్లబడిన చర్మం
- కండరాల తిమ్మిరి
- శ్వాస ఆడకపోవుట
- ఛాతి నొప్పి
- ప్రజలు మధుమేహ మూత్రపిండాల వ్యాధి యొక్క వృద్ధిని ఈ క్రింది వాటి ద్వారా నిరోధించగలరు లేదా ఆలస్యం చేయగలరు
- అధిక రక్త పోటును నియంత్రించడానికి మందులు తీసుకోవడం
- రక్తంలో గ్లూకోజ్ స్థాయిలను నిర్వహించడం
- తమ తినడం, డైట్, మరియు న్యూట్రిషన్ లో మార్పులు చేయడం
- వారు అధిక బరువు లేదా ఊబకాయాన్ని కలిగి ఉంటే బరువు కోల్పోవడం
- క్రమం తప్పని శారీరక శ్రమ చేయడం