మధుమేహం సమస్యలను నివారించండి: మీ గుండె మరియు రక్త నాళాలను ఆరోగ్యంగా ఉంచుకోండి

మధుమేహ సమస్యలు అంటే ఏమిటి?

ఎక్కువ కాలం పాటు రక్తంలో చాలా గ్లూకోజ్ ఉండడం అనేది మధుమేహ సమస్యలను కలిగించవచ్చు. రక్తంలో చక్కెర అని కూడా పిలువబడే ఈ అధిక రక్తంలో గ్లూకోజ్, గుండె, రక్త నాళాలు, కళ్ళు, మరియు మూత్రపిండాలు వంటి శరీరం యొక్క అనేక భాగాలను పాడు చేయగలదు. గుండె మరియు రక్త నాళ వ్యాధి గుండెపోట్లు మరియు స్ట్రోకులకు దారి తీయవచ్చు, ఇవి మధుమేహంతో ఉన్న వ్యక్తులకు మరణం యొక్క  ప్రధాన కారణాలు. మీరు మధుమేహ సమస్యలను నిరోధించడానికి లేదా నిదానపరచడానికి చాలా చేయవచ్చు.

ఈ బుక్లెట్ మధుమేహం కారణంగా వచ్చే గుండె మరియు రక్త నాళ సమస్యల గురించి. ఆరోగ్యంగా ఉండడానికి మరియు మధుమేహ సమస్యలను నిరోధించడానికి ప్రతి రోజు మరియు ప్రతి ఏడాది కాలంలో మీరు చేయగలిగిన విషయాలను నేర్చుకుంటారు.

మధుమేహంతో ఆరోగ్యంగా ఉండడానికి ప్రతి రోజు నేను ఏమి చెయ్యాలి?

	మీరు మరియు మీ వైద్యుడు లేదా డైటిషియన్ తయారుచేసిన ఆరోగ్యకరమైన ఆహార ప్రణాళికను అనుసరించండి.
	ఎక్కువ రోజులు మొత్తం మీద 30 నిమిషాల పాటు చురుకుగా ఉండండి. మీకు ఏ కార్యకలాపాలు ఉత్తమం అని మీ వైద్యుడిని అడగండి.
	నిర్దేశించినట్లు మీ మందులు తీసుకోండి .
	మీ రక్తంలో గ్లూకోజ్ ను ప్రతి రోజు తనిఖీ చెయ్యండి. మీరు మీ రక్తం గ్లూకోజ్ తనిఖీ చేసిన ప్రతీసారి మీ రికార్డు పుస్తకంలో ఆ సంఖ్యను వ్రాయండి.
	కోతలు, బొబ్బలు, పుళ్ళు, వాపు, ఎరుపుదనం, లేదా గాయమైన కాలి గోర్ల కొరకు మీ పాదములను ప్రతీ  రోజు తనిఖీ చెయ్యండి.
	ప్రతి రోజు మీ దంతాలను బ్రష్ చేయండి మరియు దంతాల మధ్య దారంతో శుభ్రం చేయండి.
	మీ రక్తపోటు మరియు కొలెస్ట్రాల్ ను నియంత్రించండి.
	ధూమపానం చేయకండి.

 

నా గుండె మరియు రక్త నాళాలు ఏమి చేస్తాయి?

మీ గుండె మరియు రక్త నాళాలు మీ ప్రసరణ వ్యవస్థను తయారు చేస్తాయి. మీ గుండె మీ శరీరం గుండా రక్తాన్ని పంప్ చేసే ఒక కండరం. మీ గుండె ధమనులు అని పిలువబడే పెద్ద రక్తనాళాలకు మరియు కేశనాళికలు అని పిలువబడే చిన్న రక్తనాళాలకు ఆక్సిజన్ ను తీసుకువెళ్ళే  రక్తాన్ని పంప్ చేస్తుంది. సిరలు అని పిలువబడే వేరే రక్త నాళాలు, గుండెకు రక్తాన్ని తిరిగి తీసుకువెళతాయి.

గుండె వ్యాధి మరియు స్ట్రోక్ ను నివారించడానికి నేను ఏమి చెయ్యగలను?

గుండె వ్యాధి మరియు స్ట్రోక్ ను నివారించడానికి మీరు చాలా చేయవచ్చు.

• మీ రక్తంలో గ్లూకోజ్ ను నియంత్రణలో ఉంచుకోండి. ఒక సంవత్సరానికి కనీసం రెండుసార్లు ఒక A1C పరీక్ష చేయించుకోవడం ద్వారా మీ రక్తంలో గ్లూకోజ్ నియంత్రణలో ఉందా అని మీరు చూడగలరు. A1C పరీక్ష గత 2 నుండి 3 నెలల పాటు మీ సగటు రక్తంలో గ్లూకోజ్ పరిమాణాన్నిమీకు చెబుతుంది. మధుమేహం ఉన్న చాలా మంది వ్యక్తులకు లక్ష్యం 7 కు క్రింద ఉంటుంది. గుండె వ్యాధి లేదా ఇతర ప్రత్యేక పరిస్థితులలో ఉన్న కొందరు వ్యక్తులలో, వారి వైద్యుడు కొద్దిగా అధిక A1C స్థాయిలను సిఫారసు చేయవచ్చు.
• మీ రక్తపోటును నియంత్రణలో ఉంచుకోండి. దానిని ప్రతి వైద్య సందర్శనలో తనిఖీ చేయించుకోండి. వారి వైద్యుడు వేరే లక్ష్యం ఏర్పాటు చేస్తే తప్ప, మధుమేహం ఉన్న చాలా మంది వ్యక్తులకు లక్ష్యం 140/90 కి క్రింద ఉంటుంది.
• మీ కొలెస్ట్రాల్ ను నియంత్రణలో ఉంచుకోండి. దానిని కనీసం సంవత్సరానికి ఒకసారి తనిఖీ చేయించుకోండి. మధుమేహం ఉన్న చాలా మంది వ్యక్తులకు లక్ష్యాలు ఈ విధంగా ఉంటాయి
• LDL-చెడు-కొలెస్ట్రాల్: 100 కి క్రింద
• HDL-మంచి-కొలెస్ట్రాల్: పురుషుల్లో 40 కి పైన మరియు మహిళల్లో 50 కి పైన
• ట్రైగ్లిజరైడ్స్-రక్తంలోని కొవ్వు యొక్క మరొక రకం: 150 కి క్రింద
• మీరు తినే ఆహారాలు “గుండెకు ఆరోగ్యకరమైనవి” అని నిర్ధారించుకోండి. వోట్ బ్రాన్, వోట్మీల్, హోల్-గ్రైన్ బ్రెడ్లు మరియు తృణధాన్యాలు, పండ్లు, మరియు కూరగాయలు వంటి ఫైబర్ అధికంగా కలిగిన ఆహారాలను చేర్చండి. మాంసాలు, వెన్న, కొవ్వు, గుడ్లు, షార్టనింగ్, పందికొవ్వు కలిగిన పాల ఉత్పత్తులు, మరియు పామాయిల్ లేదా కొబ్బరి నూనె కలిగిన ఆహారాలు వంటి శాచ్యురేటెడ్ కొవ్వు లేదా కొలెస్ట్రాల్ అధికంగా వుండే ఆహార పదార్థాలను తగ్గించండి. అల్పాహారాలు మరియు వాణిజ్య బేక్డ్ పదార్థాలు వంటి ట్రాన్స్-ఫ్యాట్ ను కలిగిన ఆహారాలను పరిమితం చేయండి.
• మీరు పొగ తాగితే, విడిచిపెట్టండి. మీ డాక్టర్ మీరు ధూమపానం విడిచిపెట్టడానికి సహాయపడే మార్గాల గురించి మీకు తెలియజేస్తాడు.
• మీరు ప్రతి రోజు ఒక ఆస్ప్రిన్ తీసుకోవాలా అని మీ వైద్యుడిని అడగండి. ప్రతి రోజు ఒక తక్కువ మోతాదు ఆస్పిరిన్ తీసుకోవడం అనేది గుండె వ్యాధి మరియు స్ట్రోక్ యొక్క మీ ప్రమాదాన్ని తగ్గించేందుకు సహాయం చేయవచ్చు అని అధ్యయనాలు నిరూపించాయి.
• నిర్దేశించినట్లుగా మీ మందులు తీసుకోండి.

నా రక్త నాళాలు ఎలా మూసుకుపోతాయి?

మధుమేహం కలిగి ఉండటంతో సహా అనేక విషయాలు మీ రక్తపు కొలెస్ట్రాల్ స్థాయిని చాలా ఎక్కువ  చేయవచ్చు. కొలెస్ట్రాల్ అనేది శరీరం ద్వారా తయారు చేయబడే మరియు అనేక ముఖ్యమైన పనుల కోసం ఉపయోగించబడే ఒక పదార్ధం. కొలెస్ట్రాల్ జంతువుల నుండి తీసుకున్న కొన్ని ఆహారాలలో కూడా కనబడుతుంది. కొలెస్ట్రాల్ చాలా ఎక్కువగా ఉన్నప్పుడు, పెద్ద రక్త నాళాల యొక్క లోపలి భాగాలు సన్నగా అవుతాయి లేదా మూసుకుపోతాయి. ఈ సమస్యను అథెరోస్క్లెరోసిస్ అని పిలుస్తారు.

కుంచించుకపోయిన మరియు మూసుకుపోయిన రక్త నాళాలు తగినంత రక్తం మీ శరీరం యొక్క అన్ని భాగాలకు వెళ్ళడాన్ని కష్టతరం చేస్తాయి. ఈ పరిస్థితి సమస్యలను కలిగించవచ్చు.

రక్త నాళాలు మూసుకుపోయినప్పుడు ఏమి జరగవచ్చు?

రక్త నాళాలు కుంచించుకుపోయినప్పుడు మరియు మూసుకుపోయినప్పుడు, మీకు తీవ్రమైన ఆరోగ్య సమస్యలు కలగవచ్చు.

• ఆంజినా అని కూడా పిలువబడే ఛాతి నొప్పి. మీకు ఆంజినా ఉన్నప్పుడు, మీ ఛాతీ, చేతులు, భుజాలు,లేదా వీపులో మీకు నొప్పి కలుగుతుంది. మీరు వ్యాయామం చేసినప్పుడు లాగా మీ గుండె వేగంగా కొట్టుకున్నప్పుడు మీకు మరింత నొప్పి వుంటుంది. మీరు విశ్రాంతి తీసుకున్నప్పుడు నొప్పి పోవచ్చు. మీకు చాలా చెమట కూడా పట్టవచ్చు మరియు చాలా బలహీనంగా కూడా అనిపించవచ్చు. మీరు చికిత్స తీసుకోకపోతే, ఛాతీ నొప్పి తరచుగా రావచ్చు. మధుమేహం మీ గుండె నరాలను దెబ్బతీస్తే, మీకు ఛాతీ నొప్పి అనిపించకపోవచ్చు. మీకు శ్రమతో ఛాతి నొప్పి ఉంటే, మీ వైద్యుడిని సంప్రదించండి.
• గుండెపోటు. మీ గుండె లోపలి లేదా దగ్గర రక్తనాళం మూసుకుపోయినప్పుడు గుండెపోటు వస్తుంది. అప్పుడు మీ గుండె కండరము తగినంత రక్తాన్ని పొందలేదు. మీ గుండె కండరం యొక్క ఒక ప్రాంతం పని చేయనప్పుడు మీ గుండె బలహీనమవుతుంది. గుండెపోటు సమయంలో మీకు వికారం, అజీర్ణం, తీవ్రమైన బలహీనత, మరియు చెమటపోయటంతో పాటు ఛాతీ నొప్పి ఉండవచ్చు. లేక మీకు అస్సలు ఎటువంటి లక్షణాలు ఉండకపోవచ్చు. మీకు ఛాతీ నొప్పి అలాగే కొనసాగితే, మీ డాక్టర్ గారికి కాల్ చేయండి. చికిత్స పొందడంలో ఆలస్యం గుండెపోటును మరింత విపత్కరంగా మార్చవచ్చు.
• స్ట్రోక్. మీ మెదడుకు రక్తం సరఫరా నిరోధించబడినప్పుడు ఒక స్ట్రోక్ వస్తుంది. అప్పుడు మీ మెదడు దెబ్బతినవచ్చు.

ఒక గుండెపోటు యొక్క హెచ్చరిక సంకేతాలు ఏమిటి?

మీకు ఈ క్రింది హెచ్చరిక సంకేతాలలో ఒకటి లేదా ఎక్కువ ఉండవచ్చు:

• ఛాతీ నొప్పి లేదా అసౌకర్యం
• మీ చేతుల్లో నొప్పి లేదా అసౌకర్యం, వీపు, దవడ లేదా మెడ
• అజీర్ణం లేదా కడుపు నొప్పి
• శ్వాస ఆడకపోవుట
• చెమట పట్టుట
• వికారం
• తల తిరగటం

లేక మీకు అస్సలు ఎటువంటి  సంకేతాలు ఉండకపోవచ్చు. హెచ్చరిక సంకేతాలు వచ్చి వెళ్లవచ్చు. మీరు ఈ హెచ్చరిక సంకేతాలలో వేటినైనా కలిగి ఉంటే, వెంటనే 108 కు కాల్ చేయండి. సత్వర చికిత్స పొందడం అనేది గుండెకు కలిగే నష్టాన్ని తగ్గించగలదు.

ఎలా కుంచించుకపోయిన రక్త నాళాలు అధిక రక్త పోటును కలిగిస్తాయి?

కుంచించుకపోయి రక్త నాళాలు  రక్తం దాని గుండా ప్రవహించడానికి ఒక చిన్న ఖాళీని వదిలిపెడతాయి. కుంచించుకపోయిన రక్త నాళాలు కలిగి ఉండటం అనేది ఒక తోట గొట్టాన్ని ఆన్ చేసి దాని ప్రవేశ  ద్వారం మీద మీ బొటన ఉంచడం లాంటిది. చిన్న ప్రారంభ ద్వారం నీటిని చాలా ఒత్తిడి తో బయటికి వచ్చేలా చేస్తుంది. అదే విధంగా, కుంచించుకపోయిన రక్త నాళాలు అధిక రక్తపోటుకు దారితీస్తాయి. మూత్రపిండాల సమస్యలు మరియు అధిక బరువు ఉండటం వంటి ఇతర కారణాలు కూడా, అధిక రక్తపోటుకు దారి తీయవచ్చు.

మధుమేహం ఉన్న చాలా మందికి అధిక రక్తపోటు కూడా ఉంటుంది. మీకు మధుమేహం వలన గుండె, కన్ను, లేదా మూత్రపిండాల సమస్యలు వుంటే, అధిక రక్త పోటు వాటిని మరింత విపత్కరంగా మార్చవచ్చు.

ఒక తోట గొట్టంలో ఒక చిన్న ప్రవేశ  ద్వారం నీటి ఒత్తిడిని ఎక్కువ చేస్తుంది. అదే విధంగా, మూసుకుపోయిన రక్త నాళాలు అధిక రక్తపోటుకు దారితీస్తాయి.

మీరు మీ రక్త పోటును ఒక స్లాష్ తో వేరు చేయబడిన రెండు సంఖ్యలుగా వ్రాయడం చూస్తారు. ఉదాహరణకు, మీ రీడింగ్ 120/70 అయి ఉండవచ్చు, 120 ఓవర్ 70 అని అంటారు. మధుమేహం ఉన్న చాలా మందికి లక్ష్యం, మొదటి సంఖ్యను 140 క్రింద మరియు రెండవ సంఖ్యను 90 క్రింద ఉంచడం, వారి వైద్యుడు వేరే లక్ష్యం ఏర్పాటు చేస్తే తప్ప.

మీరు ఈ క్రింది వాటితో కూడా మీ రక్తపోటును నియంత్రించగలవచ్చు

• పండ్లు మరియు కూరగాయలు ఎక్కువ తినడం
• ఉప్పు మరియు అధిక సోడియం ఆహారాలు తక్కువ తినడం
• మీరు అవసరం ఉంటే బరువు కోల్పోవడం
• శారీరకంగా చురుకుగా ఉండటం
• ధూమపానం చేయకుండా ఉండటం
• మద్య పానీయాలను పరిమితం చేయడం

రక్తపోటును తగ్గించుటకు ఒక ఆరోగ్యకరమైన బరువును పొందండి.

ఒక స్ట్రోక్ యొక్క హెచ్చరిక సంకేతాలు ఏమిటి?

మీ మెదడులోని కొంత భాగం తగినంత రక్తం పొందక పనిచేయలేనప్పుడు ఒక స్ట్రోక్ సంభవిస్తుంది. మెదడులోని దెబ్బతిన్న భాగం మీద ఆధారపడి, ఒక స్ట్రోక్ ఈ క్రింది వాటిని కలిగించవచ్చు

• మీ శరీరం యొక్క ఒక వైపున మీ ముఖం, భుజం, లేదా కాలులో ఆకస్మిక బలహీనత లేదా తిమ్మిరి
• ఆకస్మిక గందరగోళం, మాట్లాడటంలోఇబ్బంది, లేదా అర్ధం చేసుకోవటంలో ఇబ్బంది
• ఆకస్మిక మైకము, సంతులనం కోల్పోవడం, లేదా నడవడంలో ఇబ్బంది
• ఆకస్మికంగా ఒక లేదా రెండు కళ్ళల్లో చూడటంలో ఇబ్బంది లేదా ఆకస్మిక ద్వంద్వ దృష్టి
• ఆకస్మిక తీవ్రమైన తలనొప్పి

కొన్నిసార్లు, ఈ హెచ్చరిక సంకేతాలలో ఒకటి లేదా ఎక్కువ వచ్చి తరువాత అదృశ్యం కావచ్చు. మీరు ఒక TIA లేదా ట్రాన్సియంట్ ఇస్కీమిక్ అటాక్ అని కూడా పిలువబడే ఒక “చిన్న స్ట్రోక్” ను కలిగి ఉండవచ్చు. మీరు ఈ హెచ్చరిక సంకేతాలలో వేటినైనా కలిగి ఉంటే, వెంటనే మీ డాక్టర్ గారికి కాల్ చేయండి. ఒక TIA కొరకు సంరక్షణ పొందడం వలన ఒక స్ట్రోక్ ను తగ్గించవచ్చు లేదా నిరోధించవచ్చు. ఒక స్ట్రోక్ కొరకు సత్వర చికిత్స పొందడం వలన మెదడుకు జరిగే నష్టాన్ని తగ్గించవచ్చు మరియు కోలుకునే అవకాశాలను మెరుగుపరచవచ్చు.

మూసుకుపోయిన రక్త నాళాలు నా కాళ్ళు మరియు పాదాలను ఎలా దెబ్బ తీయగలవు?

మీ రక్తనాళాలలో ప్రవేశ ద్వారాలు ఇరుకుగా మారినప్పుడు, PAD అని కూడా పిలిచే పెరిఫెరల్ ఆర్టీరియల్ డిసీజ్ సంభవించవచ్చు మరియు మీ కాళ్ళు మరియు పాదాలు తగినంత రక్తాన్ని పొందవు. మీరు నడిచినప్పుడు లేదా వ్యాయామం చేసినప్పుడు మీకు మీ కాళ్ళలో నొప్పి అనిపించవచ్చు. కొంతమందికి వారి పాదాలలో లేదా కాళ్ళలో తిమ్మిరి లేదా జలదరించటం లేదా నెమ్మదిగా నయం అయ్యే పుళ్ళు కూడా ఉండవచ్చు.

నేను  PAD ను నివారించడానికి లేదా నియంత్రించడానికి ఏమి చేయగలను?

• పొగ త్రాగవద్దు.
• రక్తంలో గ్లూకోజ్ మరియు రక్త పోటును నియంత్రణలో ఉంచుకోండి.
• రక్తంలో కొవ్వులను సాధారణ స్థాయికి దగ్గరగా ఉంచుకోండి.
• శారీరకంగా చురుకుగా ఉండండి.
• మీరు ప్రతి రోజు ఆస్పిరిన్ తీసుకోవలసి ఉంటుందా అని మీ వైద్యుడిని అడగండి.

మీకు PAD కు చికిత్స చేయడానికి శస్త్రచికిత్స కూడా అవసరం కావచ్చు.

తిరిగి షుగర్ వ్యాధి గైడ్కు